นักสืบชายหาด

1. จากการสำรวจหาด นักสืบพบเห็นปัญหาอะไรบ้าง ช่วยกันอภิปราย
2. ให้นักสืบลองช่วยกันคิดต่อว่า มีใครบ้างที่เราพอจะเริ่มพูดคุยด้วยได้ และจะสามารถช่วยเราแก้ปัญหาต่อไป ลองจดรายการกลุ่มเป้าหมายที่เราอยากจะเจาะ อาจเป็นคนใกล้ตัว เช่น เพื่อนฝูงและครอบครัว หรือคนในชุมชน หรือนักท่องเที่ยวก็ได้ จากรายการนี้ ตัดสินใจเลือกมา 1 กลุ่ม
3. เลือกประเด็นที่อยากจะสื่อสาร ยิ่งวางประเด็นได้ชัดเท่าไร ยิ่งดี เพราะจะทำให้การสื่อสารชัดเจน ลองเปรียบเทียบการสื่อประเด็นในโปสเตอร์ 2 ใบนี้ดู อันไหนน่าสนใจกว่ากัน เพราะอะไนักสืบอาจจะหาพระเอกหรือเอกลักษณ์ประจำหาดเป็นตัวช่วยสื่อสาร อาจเป็นสัตว์เด่นในหาด ทิวทัศน์สวยงาม ป่าริมหาด ความหลากหลายของนานาชีวิตในหาดที่ทำให้หาดนี้เป็นหาดเด็ดของท้องถิ่น ตำนานประวัติศาสตร์ หรือแม้แต่วิถีชีวิตของคนที่ปรับตัวอยู่ได้ดีกับธรรมชาติ เป็นมรดกทางปัญญาที่น่าภูมิใจและต้องเรียนรู้ พระเอกประจำหาดนี้ควรเป็นสิ่งที่นักสืบคิดว่าสามารถจับใจกลุ่มเป้าหมายที่ต้องการจะสื่อสารด้วยได้ เพราะมันจะทำหน้าที่เป็นทูตที่จะเชื่อมสัมพันธ์กลุ่มเป้าหมายสู่การดูแลหาด
4. เลือกวิธีการสื่อสาร ควรเป็นสื่อประเภทไหน จัดเวทีคุย? จัดนิทรรศการ? ทำโปสเตอร์และแผ่นพับ? ทำจดหมายข่าว? รายการวิทยุท้องถิ่น? ละครหุ่นหนังตะลุง? ละครเวที? หรือพาพวกเขาไปสัมผัสโลกมหัศจรรย์แห่งนี้โดยตรง? สื่อประเภทไหนจะสามารถสื่อสารประเด็นที่เราตั้งไว้ได้ดีที่สุด คิดถึงกลุ่มเป้าหมายที่เลือกไว้ นักสืบคิดว่าเขาจะตอบสนองกับสื่อแบบไหนได้ดีที่สุด แล้วตัวนักสืบเองนั้นมีศักยภาพหรือโอกาสที่จะใช้สื่อประเภทไหนบ้าง
5. เมื่อรู้แล้วว่าจะสื่อประเด็นอะไร และจะใช้สื่อแบบไหน ก็มาช่วยกันวางโครงร่างการสื่อสาร เช่น การดำเนินเรื่องจะเคลื่อนไปอย่างไร จากต้นจนจบ จุดเริ่มต้นควรจับความสนใจของกลุ่มเป้าหมายไว้ได้ทันที และประเด็นที่ต้องการสื่อสารจะต้องคลี่คลายให้ผู้รับสารเกิดความกระจ่าง ชัดเจน ในขณะเดียวกันก็คงความสนใจไว้ได้ตลอด ถ้าเป็นเวทีคุย ลองคิดดูว่าจะเริ่มเปิดประเด็นอย่างไร กลุ่มเป้าหมายที่จะต้องคุยกันต้องการรับทราบข้อมูลพื้นฐานอะไรก่อนไหม มีเหตุการณ์ใดที่เกี่ยวกับหาดที่เกิดขึ้นในช่วงนั้นสามารถใช้เชื่อมโยงกับเรื่องของเราได้บ้าง
6. เมื่อนักสืบจับแกนหลักๆ เหล่านี้ได้แล้ว ก็ถึงเวลาวางรายละเอียดที่จะสร้างสีสันและรสชาติให้กับการสื่อสาร พยายามใช้สิ่งที่เชื่อมโยงกับชีวิตและฐานคิดของกลุ่มเป้าหมาย

เตรียมการพอประมาณแล้ว ก็ลองทำเลย ไม่ต้องกลัวว่าจะพลาด ไม่มีใครทำอะไรได้ดีพร้อมในครั้งแรก สำคัญที่ฝึกบ่อยๆ อย่าท้อแท้ แล้วนักสืบก็จะเติบโตเป็นนักสื่อที่เก่งกาจไปในที่สุด

ขั้นที่ 1 : แยกประเภทซากเกยหาด

1. นักสืบทุกคนออกเดินสำรวจซากเกยหาด บันทึกว่าเจออะไรบ้างและเจออะไรมากที่สุด (ลองแอบสังเกตดูว่าสัตว์อะไรอยู่กับซากเกยหาดบ้าง) และให้แต่ละคนเก็บของเกยหาดที่เห็นว่าน่าสนใจกลับมาคนละ 2 ชิ้น ชิ้นหนึ่งเป็นของธรรมชาติ อีกชิ้นเป็นของที่คนผลิตขึ้น
2. กลับมารวมกลุ่มกัน วางของที่ได้มาเป็น 2 กอง คือ กองซากธรรมชาติ และกองซากของคนผลิต
3. ช่วยกันแยกประเภทซากทั้งสองหมวดออกเป็นประเภทย่อยๆ เช่น ของธรรมชาติอาจแบ่งได้เป็น พืชบก (เมล็ด ขอนไม้) พืชทะเล (เศษสาหร่าย หญ้าทะเล) ซากสัตว์น้ำ (เปลือกหอย กระดองปู ซากปลา) ซากสัตว์บก (กระดูกหมา) และของที่คนผลิตขึ้นอาจแบ่งได้เป็นเครื่องมือจับปลา เศษเสื้อผ้า พลาสติก โฟม ขวด กระป๋อง ฯลฯ ส่วนสิ่งที่บันทึกไว้ แต่ไม่ได้เก็บมา ก็ให้จดเพิ่มเติมขึ้นบนกระดาน
4. แลกเปลี่ยนข้อสังเกตจากการสำรวจ คิดว่ามีของประเภทไหนมากที่สุด

ขั้นที่ 2 : วงจรชีวิตซากเกยหาด

1. แบ่งนักสืบออกเป็นกลุ่มย่อย 5 กลุ่ม ผู้นำกิจกรรมแจกกระดาษที่เขียนประเภทซากเกยหาดแก่นักสืบกลุ่มละอย่าง เช่น เมล็ดพืช ขอนไม้ เปลือกหอย ซากปลา แหไนล่อนและเครื่องมือประมงต่างๆ โฟม เศษแก้ว ฯลฯ โดยไม่ให้แต่ละกลุ่มรู้ว่ากลุ่มอื่นได้ซากเกยหาดประเภทไหนกันบ้าง
2. นักสืบแต่ละกลุ่มจะต้องพิจารณาวงจรชีวิตซากเกยหาดของตัวเองโดยแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ได้แก่
   2.1 วันวาน ก่อนจะมาอยู่บนหาด มันเป็นอะไร อยู่ที่ไหน
   2.2 วันนี้ มันมากลายเป็นซากอยู่บนหาดนี้ได้อย่างไร
   2.3 วันหน้า ต่อไปในอนาคตมันจะมีสภาพเป็นอย่างไร ถ้าถูกย่อยสลาย มีตัวอะไรมาจัดการ เป็นต้น เสร็จแล้วนำเรื่องราวของวงจรชีวิตซากเกยหาดนี้ มาแต่งเป็นละครใบ้สั้นๆ 3 ฉาก
3. นักสืบแต่ละกลุ่มผลัดกันออกมาแสดงละครใบ้ ให้เพื่อนนักสืบกลุ่มอื่นทายว่าเป็นซากประเภทไหน มีเรื่องราววงจรชีวิตอย่างไร
4. ผู้นำกิจกรรมอาจชวนอภิปรายกันถึงวงจรชีวิตซากเกยหาดอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ขั้นที่ 3 : บทบาทสมมุติ

1. แบ่งนักสืบออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ สัตว์ในทะเล สัตว์บนหาด ชุมชนท้องถิ่น นักท่องเที่ยว ชายหาด (คือ ตัวกายภาพสถานที่เอง)
2. ให้แต่ละกลุ่มมองโลกจากมุมของบทที่ตัวเป็น ช่วยกันคิดภายในกลุ่มว่าตัวเองได้รับผลกระทบอะไรจากซากเกยหาด โดยแบ่งเป็นหมวดของจากธรรมชาติ และหมวดของคนที่ผลิตขึ้น ให้ดูทั้งผลดีและผลเสีย ถ้าคิดว่ามีแต่ผลดี หรือมีแต่ผลเสีย ก็ว่าไปตามนั้น
3. เขียนผลวิเคราะห์ขึ้นมาเป็นแผนภูมิ แสดงผลกระทบที่ตัวนักสืบได้รับ ลองใช้ปากกาน้ำเงินแสดงผลดี และปากกาสีแดงแสดงผลเสีย

4.แต่ละกลุ่มผลัดกันนำเสนอ ช่วยกันสรุปดูว่าซากเกยหาดประเภทไหนสร้างผลเสียมากที่สุด

จบกิจกรรมแล้ว ถ้านักสืบพบว่าเก็บหิน เปลือกหอย ฯลฯ กันขึ้นมาเยอะ ให้เอากลับไปคืนที่หาดด้วย เพื่อแร่ธาตุในเปลือกจะได้ย่อยสลายกลับไปสู่หาดและทะเล ให้หอยรุ่นใหม่สร้างเปลือกขึ้นมาอีก

กิจกรรมต่อเนื่อง:

1. นักสืบแต่ละคนหยิบชิ้นภาพคนละ 1 ชิ้นจากถาดที่คุณครูหรือผู้นำกิจกรรมยื่นให้
2. เมื่อนักสืบได้ชิ้นภาพแล้ว ให้นำชิ้นส่วนของตนเองไปต่อกับของเพื่อนๆ ที่สามารถต่อเป็นภาพเดียวกัน
3. เมื่อต่อเป็นรูปภาพได้แล้ว ขอกาวและกระดาษจากผู้นำกิจกรรมมาติดภาพ
4. เสร็จแล้ว ให้นักสืบแต่ละกลุ่มช่วยกันพิจารณาภาพของตน ดูว่ามีใครใช้หาดในภาพบ้าง ใครกำลังทำกิจกรรมอะไร และกิจกรรมนั้นอาจส่งผลกระทบอย่างไร
5. กลุ่มนักสืบผลัดกันนำเสนอข้อสังเกต
6. จากข้อสังเกตของนักสืบ ช่วยกันดูว่ากิจกรรมการใช้หาดของผู้ใช้แต่ละกลุ่มมีความขัดแย้งกันหรือไม่ อย่างไร