ชวนคนกรุงมารู้จักนักย่อยซาก ทำงานกันเป็นเเก๊งค์ ชื่อว่า “เเก๊งค์เเมลงสาบ” สิ่งมีชีวิตที่มีประวัติอันยาวนานกว่า 250 ล้านปี
.
รู้หรือเปล่าว่าในกรุงเทพมีเเก๊งค์เเมลงสาบที่เห็นเดินเพ่นพ่านไปมาไม่ได้มีเเค่ชนิดเดียว เเต่มีถึง 5 ชนิด เเละในเเก๊งค์ก็มีเเมลงสาบสัญชาติไทยอยู่ชนิดเดียวนอกนั้นเป็นสัญชาติฝรั่งหมด…มาดูกันว่าเป็นตัวไหนบ้าง
- แมลงสาบอเมริกัน (American cockroach) มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Periplaneta americana
- แมลงสาบออสเตรเลีย (Australian cockroach) มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Periplaneta australasiae
- แมลงสาบเยอรมัน (German cockroach) มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Blattella germanica
- แมลงสาบคาดสีน้ำตาล (Brown-banded cockroach) หรือเเมลงสาบเฟอร์นิเจอร์ มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Supella longipalpa
- แมลงสาบอินดิคัส (Burrowing cockroach) หรือแมลงแกลบ มีชื่อ วิทยาศาสตร์ คือ Pycnoscelus indicus -เเมลงสาบสัญชาติไทย
นอกจาก 5 ชนิด ที่เห็นในภาพเเล้วพบว่ามีเเมลงสาบอีกชนิดซึ่งหาตัวยากมากนั่นคือ “เเมลงสาบผี” (harlequin cockroach) มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Neostylopyga rhombifolia มีสีสันเเละลวดลายสะดุดตา แมลงสาบผีตัวนี้เเสบสุดๆ ในบรรดาพรรคพวก เพราะเเมลงสาบโดยปกติเเล้วก็ขึ้นชื่อเรื่องกลิ่นอยู่เเล้ว เเต่ตัวนี้กลิ่นเเรงที่สุด
– แมลงสาบต้องการอะไรจากเรา?
– ทำไมพวกมันจึงมาเยี่ยมในบ้านเราบ่อยนักล่ะ?
เเมลงสาบต้องการอาหาร น้ำ ความอบอุ่น และที่พัก (โดยเฉพาะในช่วงที่อากาศหนาวจัดหรือร้อนจัด) พวกมันจะถูกดึงดูดด้วยอาหารประเภทน้ำตาล แป้ง หรือไขมัน เเละพวกมันก็กินอาหารได้ทุกๆ อย่าง ดังนั้นการจัดเก็บบ้านให้ดูสะอาดอยู่เสมอ ไม่นำขยะหรือสิ่งหมักหมมไว้ในบ้าน เท่านี้เเมลงสาบก็จะไม่เข้ามารบกวนคุณอีก นอกจากนั้นเเถบชนบท ชาวบ้านนิยมนำกิ่ง “ยี่โถ” มาวางไว้ในบ้านเพื่อไล่เเมลงสาบเเละหนูไม่ให้มากินข้าวที่เก็บไว้ในยุ้งฉางเเละในบ้าน เนื่องจากที่เปลือกยี่โถมีสารบางชนิดที่มีฤทธิ์ในการไล่เเละกำจัดเเมลงสาบรวมทั้งเเมลงอื่นๆ เเต่ไม่ควรนำมาวางใกล้กับอาหารเพราะน้ำยางของมันเป็นพิษ หากโดนผิวอาจผิวระคายเคือง หรือกินเข้าไปอาจถึงตายได้ถ้ามีอาการเเพ้อย่างรุนเเรง
ความจริงเเล้วนี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งในกลุ่มเเมลงสาบที่เราเจอได้ทั่วไปในเมืองกรุง เเต่ก็ยังมีอีกหลายชนิดที่ยังหลบซ่อนอยู่ ถึงเเม้พวกมันจะดูน่าเกลียดน่ากลัวขนาดไหน เเต่ก็อยากให้พวกเราหันมาดูหน้าที่ของพวกมันสักนิด เพราะเเมลงสาบได้รับฉายาจากนักวิทยาศาสตร์ทั่วโลกว่าเป็น “นักย่อยซาก” ตัวฉกาจ กินซากสัตว์เเละพืชที่ตายจนเกลี้ยง ปัจจุบันมีนักวิทยาศาสตร์นำมาเเมลงสาบมาช่วยย่อยซากเนื้อสัตว์เพื่อให้เหลือเเต่กระดูกเพื่อใช้ในการศึกษาโครงกระดูกต่อ เเทนการย่อยเนื้อด้วยสารเคมี เเละมีกลุ่มรักษ์ธรรมชาติบางกลุ่มนำเเมลงเเกลบ (อยู่ในเเก๊งค์เเมลงสาบ) มาช่วยย่อยพืชเพื่อทำปุ๋ยธรรมชาติ
นี่เป็นเพียงข้อดีส่วนหนึ่งของเเก๊งค์เเมลงสาบที่มีต่อระบบนิเวศที่เราอาศัยอยู่ทุกวัน ในธรรมชาติจะขาดสัตว์ตัวใดตัวหนึ่งไปไม่ได้ เพราะสัตว์หนึ่งชนิดก็ทำให้ระบบเวศสมบูรณ์ได้เเม้เพียงน้อยนิดก็ตาม
เลขที่ 172-0-98685-8 ธนาคารกรุงเทพ สาขาสุขุมวิท 43
เลขที่ 009-283747-1 ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาบางกะปิ (สุขุมวิท 45)