คุยข่าวสีเขียว

ล่าสุดกลายเป็นข่าวใหญ่ระดับโลกเมื่อสันตปาปาฟรานซิสออกจดหมายเวียน (encyclical letter) แสดงจุดยืนเกี่ยวกับภาวะโลกร้อน ซึ่งบ่งบอกว่าศาสนจักรภายใต้การนำของพระองค์ให้ความสำคัญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างยิ่งยวด เนื่องจากตามธรรมเนียมปฏิบัติ สันตปาปาจะออกจดหมายเวียนในประเด็นที่มีความสำคัญอย่างยิ่งเท่านั้น โดยนับตั้งแต่เริ่มดำรงตำแหน่งเมื่อต้นปี 2556

เรื่องขยะจะไม่ใช่เรื่องเล็กและไร้สาระเหมือนชื่ออีกต่อไป เมื่อภาพใหญ่เชิงนโยบายรัฐบาลประกาศให้ขยะเป็นวาระแห่งชาติ ซึ่งพ่วงมาพร้อมกับการออกกฎหมาย และส่งเสริมการลงทุนสร้างโรงไฟฟ้าขยะจนทำให้หุ้นของบริษัทกำจัดขยะในตลาดหลักทรัพย์พุ่งพรวดพราด

ประเทศไทยถูกจัดอยู่ในอันดับ 2 ของประเทศผู้ค้างาช้างผิดกฏหมายของโลก เป็นรองจากประเทศจีน ขณะที่งาช้างที่ค้าขายกันอยู่ในตลาดโลกส่วนใหญ่มักถูกลักลอบนำเข้ามาจากประเทศในแถบทวีปแอฟริกา ดังนั้นทั้งไทยและจีนถึงมักถูกสังคมโลกกล่าวหาและกดดันว่าเป็นต้นเหตุที่ทำให้ช้างแอฟริกาถูกฆ่าเอางาจนใกล้สูญพันธุ์

ปีนี้แคลิฟอร์เนียเจอภัยแล้งรุนแรงสุดในรอบ 1,200 ปี ถึงขั้นผู้ว่าการรัฐต้องออกมาตรการลดการการใช้น้ำลง 25 เปอร์เซ็นต์ โดยปีที่แล้วแม้จะมีการรณรงค์ให้ลดการใช้น้ำโดยสมัครใจให้ได้ 20 เปอร์เซ็นต์ แต่สามารถลดการใช้น้ำได้เพียง 9 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น มาตรการล่าสุดเป็นมาตรการเชิงบังคับที่มีบทลงโทษ ผู้ที่ลดการใช้น้ำไม่ได้ตามเป้าจะถูกปรับสูงสุดถึงวันละ 500 เหรียญสหรัฐ (30,000 บาท)

ปี 2556 นายเด่น คำแหล้ อายุ 62 ปี และนางสุภาพ คำแหล้ อายุ 58 ปี สามีภรรยาจำเลยในคดีบุกรุกสวนป่าโคกยาว ต.ทุ่งลุยลาย อ.คอนสาร จ.ชัยภูมิ ในเขตป่าสงวนแห่งชาติภูซำผักหนาม ถูกศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาให้จำคุกเป็นเวลา 6 เดือนโดยไม่รอลงอาญา

ข่าวการตัดต้นมะหาดอายุกว่า 143 ปีเพื่อให้ศิลปินชาวญี่ปุ่นทำงานประติมากรรมและจัดวางไว้กลางเมืองกระบี่ เจ้าของต้นไม้บอกว่ามะหาดไม่ใช่ต้นไม้พรรณหวงห้ามและเป็นต้นไม้ที่อยู่ที่ในที่ดินของเอกชน

ทุกวันนี้เมืองใหญ่ในเมืองจีนมีวันที่สภาพอากาศเลวร้ายเกินกว่าจะพาเด็กๆ ออกไปเดินเล่นนอกบ้านได้เกินกว่าครึ่ง จากการเก็บสถิติในปี 2557 พบว่าปักกิ่งมีวันที่สภาพอากาศเลวร้าย 175 วัน เทียนจิน 197 วัน ฉีเจียฉวง 264 วัน เสิ่นหยาง 154 วัน เฉิงตู 125 วัน และหลานโจว 112

ดื่มน้ำจากอุจจาระคือการกระตุ้นเตือนให้ตระหนักว่าหากไม่ช่วยกันประหยัดน้ำ สักวันหนึ่งเราอาจไม่มีทางเลือกและต้องดื่มน้ำจากแหล่งเดียวกันกับบิล เกตต์นั่นเอง

หลายสิบปีมาแล้วประเทศไทยมีโครงการเลือกเฟ้นเด็กเก่งด้านวิทยาศาสตร์ เพื่อให้ทุนการศึกษาไปเรียนต่อต่างประเทศ บางคนได้ทุนตั้งแต่ระดับปริญญาตรีถึงปริญญาเอกรวมเวลานับสิบปีและใช้งบ ประมาณของประเทศชาติไปนับสิบล้านบาท แม้พวกเขาจะไม่ได้ลงทุนเป็นตัวเงิน

ถ้ายังสร้างเทคโนโลยีเลียนแบบธรรมชาติไม่ได้ มนุษย์เราก็น่าจะมีปัญญาพอที่จะหยิบสิ่งที่ธรรมชาติสร้างสรรค์มาใช้อย่างถูกที่ถูกเวลา ตอนข่าวน้ำมันรั่วที่ระยองกำลังดัง นักวิทยาศาสตร์พากันพูดถึงวัสดุธรรมชาติที่ดูดซับน้ำมันได้ เช่น สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบังจัดแถลงข่าวว่า ดอกธูปฤาษี 100 กรัมสามารถกักเก็บคราบน้ำมันได้มากกว่า 1 ลิตร นอกจากจะไม่มีผลข้างเคียงจากสารเคมี ยังนำวัสดุเหล่านั้นไปใช้เป็นเชื้อเพลิงได้อีกด้วย (http://www.manager.co.th/campus/viewnews.aspx?NewsID=9560000095312) นับว่าเป็นวัสดุนาโนธรรมชาติที่นำมาใช้ได้โดยทันทีและไม่ต้องกลัวสารพิษตกค้างหรือชิ้นส่วนเล็กๆ สะสมในธรรมชาติเหมือนวัสดุนาโนสังเคราะห์ชนิดอื่นๆ …น่าเสียดายที่องค์ความรู้เหล่านี้เปิดเผยต่อสาธารณะหลังจากบริษัทเจ้าของน้ำมันระดมฉีดสารเคมีสลายคราบน้ำมัน จำนวนมหาศาลไปเรียบร้อยแล้ว ไบโอมิมิครี (biomimicry) หรือการเลียนแบบธรรมชาติ คือสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์ นักออกแบบ สถาปนิก และวิศวกรทั่วโลกกำลังสนใจ ในฐานะคลังการเรียนรู้และการพัฒนาอันยิ่งใหญ่และไม่สิ้นสุด ในจำนวนนี้มีไม่น้อยที่นำมาใช้ได้จริงแล้ว ไมเคิล พาว์ลีน สถาปนิกที่โด่งดังจากการออกแบบสถาปัตยกรรมเลียนแบบธรรมชาติเคยพูดเรื่องนี้ใน Tedtalks เมื่อปี 2010 (http://www.ted.com/talks/michael_pawlyn_using_nature_s_genius_in_architecture.html) ว่า ไบโอมิมิครีจะสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในการใช้ทรัพยากรมีประสิทธิภาพอย่างยิ่ง เป็นการใช้และผลิตที่เป็นไปแบบวงจรปิดจากเดิมที่เป็นเส้นตรงคือขุดขึ้นมา ผลิต ใช้ และกลายเป็นขยะ เช่นเดียวกับการเปลี่ยนเศรษฐกิจโลกที่ขับเคลื่อนด้วยเชื้อเพลิงฟอสซิลมาเป็นพลังงานแสงอาทิตย์ เขายกตัวอย่างงานออกแบบโรงเรือนสำหรับปลูกต้นไม้ของเขาและทีมงานว่า เกิดจากการสังเกตโครงสร้างของวัสดุธรรมชาติหลายชนิดที่มีความเบาเหนียวและคงทน เช่น เกสรเมล็ดพันธุ์พืช พบว่ามีโครงสร้างทั้งแบบ 5 เหลี่ยมและ 6 เหลี่ยม เขาเลือกใช้พลาสติกโพลิเมอร์ ETFE ซึ่งมีโครงสร้างแบบ 6 เหลี่ยม […]